توانبخشی شناختی چیست ؟
توانبخشی شناختی (Cognitive Rehabilitation) یک روش درمانی است که هدف آن بهبود یا بازیابی عملکردهای شناختی آسیبدیده در افراد مبتلا به اختلالات عصبی یا آسیبهای مغزی است. این اختلالات ممکن است ناشی از سکته مغزی، ضربههای سر، بیماریهای عصبی (مانند آلزایمر یا پارکینسون)، یا سایر شرایطی باشد که بر مغز تأثیر میگذارند.
### اهداف توانبخشی شناختی:
1. **بهبود حافظه**: کمک به بیماران برای تقویت توانایی یادآوری اطلاعات.
2. **تقویت توجه و تمرکز**: افزایش توانایی فرد در حفظ توجه روی وظایف.
3. **بهبود عملکردهای اجرایی**: شامل برنامهریزی، سازماندهی، حل مسئله و تصمیمگیری.
4. **بهبود مهارتهای زبانی**: کمک به بیماران در درک و تولید زبان.
5. **بهبود مهارتهای بینایی-فضایی**: تقویت توانایی درک و پردازش اطلاعات بصری و فضایی.
### روشهای مورد استفاده:
1. **تمرینات شناختی**: انجام فعالیتهای هدفمند برای تحریک و تقویت عملکردهای شناختی.
2. **استراتژیهای جبرانی**: آموزش روشهایی برای جبران نقصهای شناختی (مثلاً استفاده از یادداشتها یا برنامهریزیهای روزانه).
3. **فناوریهای کمکی**: استفاده از نرمافزارها یا ابزارهای دیجیتال برای بهبود عملکرد شناختی.
4. **رواندرمانی**: کمک به بیماران برای مقابله با چالشهای عاطفی و روانی ناشی از اختلالات شناختی.
### کاربردها:
توانبخشی شناختی در موارد زیر کاربرد دارد:
- بهبود کیفیت زندگی بیماران پس از سکته مغزی یا آسیبهای مغزی.
- کمک به بیماران مبتلا به زوال عقل یا بیماریهای عصبی پیشرونده.
- حمایت از افراد مبتلا به اختلالات توجه یا یادگیری.
این روش معمولاً توسط متخصصان روانشناسی، کاردرمانگران یا گفتاردرمانگران اجرا میشود و برنامههای درمانی به صورت فردی و متناسب با نیازهای هر بیمار طراحی میشوند.
